Umowa o dzieło to popularna metoda rozliczania zamówień wśród freelancerów. Nazywana także umową rezultatu, jest najłatwiejsza do zawarcia, daje freelancerowi najwyższą kwotę wynagrodzenia na rękę i jasno określa, jakie ma być wykonane dzieło.
Dla klienta oznacza konieczność właściwego zaklasyfikowania pracy. Często trudno jest określić, czy określone świadczenie może być przedmiotem umowy o dzieło, czy lepiej rozliczyć je na umowie zlecenia. Z tego artykułu dowiesz się, na jakie prace freelancer może podpisać umowę o dzieło.
Umowa rezultatu: na czym polega i jak ją podpisać?
W ramach umowy o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania dzieła w zamian za ustalone wynagrodzenie. Umowa ta jest więc stosowana w przypadku świadczenia określonej usługi lub wykonania oznaczonego dzieła, gdzie przedmiotem umowy jest efekt końcowy, a nie sposób jego osiągnięcia.
Przedmiot umowy o dzieło musi być szczegółowo opisany i mierzalny. Przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania dzieła z należytą starannością i dostarczenia go przed upływem terminu oznaczonego w umowie. Wykonawca odpowiada również za to, aby wykonana praca była wolna od wad.
Klient zlecający wykonanie dzieła zobowiązuje się z kolei do zapłaty wynagrodzenia. Ciążą na nim również dodatkowe obowiązki, choć mniejsze niż przy umowach zlecenia. Przede wszystkim w imieniu freelancera musi obliczyć i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy. Ma też obowiązek zgłaszania zawartych umów o dzieło do ZUS.
Warto w tym miejscu przypomnieć, że umowa o dzieło nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu.
Co powinna zawierać umowa o dzieło?
Do zawarcia umowy o dzieło nie jest potrzebna papierowa wersja dokumentu. Jeśli jednak decydujemy się na spisanie naszej umowy, musi ona zawierać takie elementy, jak:
-
Dane obu stron umowy – klienta i freelancera – wraz z adresami
-
Datę zawarcia umowy
-
Przedmiot umowy
-
Czas na wykonanie dzieła
-
Ustalone wynagrodzenie
Ponieważ kodeks cywilny nie wskazuje jednoznacznie formy jej zawarcia, umowę o dzieło można zawiązać również online, w postaci cyfrowej. Z takiego rozwiązania skorzystasz w serwisie Useme.
Wypowiedzenie umowy o dzieło
Zakończenie umowy polega na oddaniu dzieła w określonym terminie. Jeśli wykonawca dzieła nie dostarczy go przed deadlinem lub dostarczona praca nie odpowiada zamówieniu, umowa zostanie zerwana. Zleceniodawca może skorzystać z wyznaczenia terminu dodatkowego, jednak nie ma takiego obowiązku.
Każda ze stron może również od umowy odstąpić. Jest to uzasadnione, gdy wykonawca spóźnia się z rozpoczęciem albo wykończeniem dzieła do tego stopnia, że jest mało prawdopodobne, aby dotrzymał terminu. Przyjmujący zamówienie może również zrezygnować z umowy z przyczyn niezależnych od siebie.
Na jakie prace podpisać umowę o dzieło?
Na podstawie umowy o dzieło rozliczysz wszystkie projekty, jeśli w wyniku Twojej pracy powstaje nowy produkt, fizyczny lub cyfrowy.
Kluczową cechą umowy o dzieło jest to, że jej wykonawca ma dużą swobodę w realizowaniu dzieła. Jest ono oceniane przede wszystkim pod kątem końcowego efektu, a nie zastosowanych środków i sposobów.
Klient na podstawie tej umowy nie może decydować o czasie ani miejscu wykonania projektu. Nie może także wymagać od przyjmującego zlecenie pracy pod nadzorem, choć może wymagać, aby freelancer regularnie informował o postępach prac.
Umowa o dzieło w projektowaniu graficznym i 3D: jakie prace rozliczysz?
Przedmiotem umowy o dzieło mogą być wszystkie prace graficzne, w których kluczowa jest ilość dostarczonych elementów. Mogą to być zatem:
- przygotowanie księgi znaku lub brandbooka, logo, identyfikacji wizualnej
- stworzenie materiałów na media społecznościowe
- wszystkie prace graficzne marketingowe: projekty wizytówek, folderów, ulotek, teczek ofertowych
- realistyczne rendery 3D
- przygotowanie tekstu do druku, skład publikacji, prace DTP
- projektowanie elementów graficznych do gier
Umowa o dzieło a usługi audiowizualne
Umowę o dzieło podpiszemy też na usługi audiowizualne. Kluczowe jest tu sprecyzowanie efektu pracy.
- stworzenie filmiku na media społecznościowe, obróbka materiału, dodanie intro i outro
- edycja i montaż filmów
- wykonanie animacji
- wykonanie określonej liczby zdjęć lub ich retusz
- wykonanie nagrania dźwiękowego określonej długości
Przedmiotem umowy nie może być natomiast obecność na planie filmowym lub na sesji zdjęciowej przez określony czas. Taki warunek sprawia, że będzie to umowa zlecenie.
Umowa o dzieło a copywriting i tłumaczenia: jakie prace wykonasz?
Na podstawie umowy o dzieło rozliczysz też takie projekty jak:
- tworzenie artykułów – postów na bloga, tekstów specjalistycznych, opisów produktów
- edycję tekstu
- tłumaczenia zwykłe, literackie i przysięgłe, również ustne
- audyt SEO i pozycjonowanie na określony rezultat
Umowy o dzieło nie możesz jednak podpisać na prostą korektę tekstu. Pracujesz wówczas na powierzonym materiale i otrzymujesz wynagrodzenie za staranne działanie – nie jesteś bowiem w stanie ocenić dokładnego wymiaru swojej pracy.
Na jakie prace IT podpiszesz umowę o dzieło?
Przedmiotem umowy o dzieło w pracach programistycznych pozwala rozliczyć takie usługi jak:
-
pisanie i rozwijanie oprogramowania
-
tworzenie blogów, stron www i sklepów internetowych
Na podstawie umowy o dzieło nie rozliczysz natomiast takich prac, jak nadzór techniczny w określonych godzinach czy regularna moderacja.
Jakie jeszcze prace rozliczysz na umowę o dzieło?
Ten typ umowy jest niezwykle pojemny: każda dziedzina, w której przyjmujący zamówienie wytwarza policzalne prace, może być rozliczana w oparciu o ten dokument. Są to na przykład:
-
rękodzieło wykonane na konkretne zamówienie w sposób twórczy i indywidualny
-
tworzenie scenografii i dekoracji, również ślubnych
-
wykonanie druku
-
przygotowywanie raportów, tworzenie materiałów edukacyjnych, tworzenie zaleceń w wyniku indywidualnych jednorazowych konsultacji
W oparciu o tę umowę nie rozliczysz z kolei sprzedaży przedmiotów wykonanych bez konkretnego zamówienia, lekcji i korepetycji, porad i konsultacji cyklicznych.
Kiedy nie zawierać umowy o dzieło?
Umowa o dzieło niewątpliwie jest wygodna, ale nie zawsze będzie najlepszym rozwiązaniem. Zgodnie z zapisami kodeksu cywilnego nie zastosujesz jej do wszystkich prac.
Nie podpiszesz umowy o dzieło z klientem, gdy:
-
Istnieje stała zależność pracownicza – wtedy właściwa jest umowa o pracę,
-
Zleceniodawca potrzebuje pełnej kontroli nad pracą i zleceniem – wtedy lepszą opcją jest umowa-zlecenie,
-
Wykonanie dzieła wymaga stałej obecności na miejscu (np. w biurze) w określonych godzinach – będzie to umowa o pracę lub zlecenia. Te kwestie reguluje prawo pracy.
Umowa o dzieło i kwestia przeniesienia praw autorskich
Umowa o dzieło daje możliwość przeniesienia praw autorskich. Wykonawca dzieła może zdecydować się na taki krok, jeśli przedmiotem umowy była praca o indywidualnym, twórczym charakterze, np. napisanie artykułu, przetłumaczenie tekstu, namalowanie obrazu, wykonanie tłumaczenia czy zaprojektowanie strony internetowej.
W przypadku umowy o dzieło z przeniesieniem praw autorskich twórca zrzeka się czerpania korzyści materialnych z utworu na rzecz klienta.
W przypadku niektórych prac przeniesienie praw autorskich powoduje obniżenie podatku dochodowego, ponieważ zwiększają się koszty uzyskania przychodu. Kwestie te reguluje ustawa o prawach autorskich i prawach pokrewnych.
Czym się różni umowa o dzieło od umowy zlecenia?
Umowa o dzieło zawierana jest na stworzenie konkretnego projektu, a wynagrodzenie jest uzależnione od osiągnięcia konkretnego rezultatu. W przeciwieństwie do niej umowa zlecenia obejmuje świadczenie usług, a wynagrodzenie jest zwykle oparte na ilości czasu lub nakładzie pracy. W przypadku umowy-zlecenia chodzi więc o staranne działanie.
Z umową zlecenia łączą się także dodatkowe koszty, ponieważ zleceniodawca musi pokryć składki na ubezpieczenie zdrowotne. Ze względu na ten dodatkowy koszt i mniejszą elastyczność freelancerzy częściej wybierają właśnie umowę rezultatu.
Czy umowa o dzieło się opłaca?
Wynagrodzenie, jakie możesz uzyskać na podstawie umowy o dzieło daje Ci najwyższą kwotę na rękę ze wszystkich dostępnych umów, bo dzięki przekazaniu praw autorskich i kosztom uzyskania przychodu płacisz najniższy możliwy podatek. Od kwoty wynagrodzenia pobierana jest tylko zaliczka na podatek dochodowy, bez składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Jednocześnie jest to umowa wygodna dla Twojego klienta. Do jego obowiązków należy tylko zgłoszenie umowy do ZUS i zadbanie o formalności podatkowe. Dla zleceniodawcy lepsza od umowy o dzieło jest tylko faktura VAT.
Czy umowy o dzieło są bezpieczne?
Bezpieczeństwo umowy o dzieło zależy od tego, jak dokładnie sformułujesz, co będzie jej przedmiotem i warunki wykonania oznaczonego dzieła. Warto pomyśleć o takich kwestiach, jak termin dostarczenia Ci przez klienta niezbędnych materiałów oraz liczba poprawek i sposób wypłaty wynagrodzenia.
Jeśli masz wątpliwości, nie wiesz, jak spisać umowę lub potrzebujesz dodatkowego zabezpieczenia, skorzystaj z Useme. Serwis zawiera umowę o dzieło z Tobą, a dla Twojego klienta wystawia fakturę VAT. Pracę nad umową rozpoczynasz dopiero, kiedy Useme potwierdzi, że klient wpłacił depozyt i tym samym zabezpieczył Twoje wynagrodzenie.
