Kim jest freelancer i jak nim zostać?

·

7 lipca 2021
Freelancer: kto to jest i jak nim zostać? Pierwsze kroki dla wszystkich, którzy chcą wykonywać zlecenia jako niezależni specjaliści - zostać copywriterem, grafikiem lub programistą i znajdź swoich klientów.

Do niedawna freelancing kojarzył się raczej z formą zatrudnienia odpowiednią dla młodych ludzi w trakcie lub zaraz po studiach, którzy dopiero szukali swojej pierwszej stałej pracy. Ostatnie lata przynoszą jednak zmiany w tym, jak postrzegane są osoby pracujące na własny rachunek dla wielu różnych klientów, bez stałego kontraktu i sztywnych zobowiązań.

Freelancing staje się sposobem na życie nie tylko dla młodych. Coraz więcej doświadczonych specjalistów świadomie decyduje się porzucić etat na rzecz pracy freelancera. Powodów jest kilka, a do najważniejszych niewątpliwie należą większa elastyczność, niezależność i kontrola nad tym, jak przebiega Twoja kariera.

Co zatem trzeba zrobić, aby zostać freelancerem? Na czym polega praca wolnego strzelca i w jakich zawodach możesz ją wykonywać? Przybliżamy tę zyskującą popularność formę zatrudnienia.

Kim jest freelancer?

Według popularnego wyobrażenia freelancer to osoba, która pracuje jako specjalista w danej dziedzinie dla wielu często zmieniających się klientów, a zamiast stałej umowy o pracę korzysta z kontraktów na wykonywane zlecenia. To jednak tylko częściowo prawdziwy obraz, bo freelancerzy w swojej pracy nie zamykają się tylko na jeden model zarobkowania.

Z badań Useme wynika, że w Polsce połowa osób, które oferują usługi freelancerów, łączy realizację zleceń z pracą na etacie. Przeczy to zatem popularnemu wyobrażeniu, że wolny strzelec bazuje tylko na umowach o dzieło i umowach zlecenia – dla niektórych freelancing to sposób na dorobienie, monetyzację swoich umiejętności lub realizowanie ambicji zawodowych, których nie zaspokaja umowa o pracę.

Podobnie zróżnicowana sytuacja panuje wśród samozatrudnionych freelancerów. Nie wszyscy wolni strzelcy prowadzą bowiem własną działalność gospodarczą, co więcej – nie jest ona wcale koniecznym warunkiem do tego, aby zostać freelancerem.

Na czym polega praca freelancera?

Freelancerem można zostać w praktycznie każdej branży usługowej, choć przyjęło się rezerwować to określenie dla osób pracujących w branżach cyfrowych, szczególnie tych, które można pracować zdalnie.

Do popularnych usług świadczonych przez freelancerów należą:

  • programowanie, web developing i usługi IT
  • projektowanie i grafika, w tym również animacja i 3D
  • usługi fotografii i video
  • copywriting, tłumaczenia, pozycjonowanie i opieka nad social media
  • usługi marketingowe oraz wirtualna asystentura

Cechą charakterystyczną freelancingu jest to, że procentuje w nim albo specjalizacja w wąskiej dziedzinie, albo działanie na pograniczu branż, aby świadczyć możliwie jak najbardziej kompleksowe usługi. Wynika to przede wszystkim z faktu, że freelancer na ogół pracuje sam, nie w ramach zespołu lub agencji, stąd przynajmniej w teorii zna kontekst swojego fachu i potrafi działać wielotorowo.

Wykonawcy są również świadomi że to, jakie wyniki przyniesie ukończone zlecenie – w kontekście niezawodności, podnoszenia konwersji, lepszej widoczności i rozpoznawalności marki klienta – przekłada się na ich zawodową renomę. Stanowi to dodatkowy bodziec do podnoszenia kwalifikacji i poszerzania kompetencji w swojej dziedzinie.

Czy freelancing jest dla ciebie? Dobre i złe strony pracy freelancera

Praca zdalna z własnego domu – lub każdego innego dowolnego miejsca z dostępem do internetu, jakie wybierzesz, nawet po drugiej stronie globu – elastyczne godziny pracy i pełna niezależność od przełożonych brzmią jak spełnienie marzeń wielu pracowników.

Warto jednak pamiętać, że ta swoboda oznacza również większą odpowiedzialność za to, jak ułoży się Twoja kariera, a sam freelancing wymaga sporej zaradności. Stajesz się bowiem swoim własnym specjalistą do spraw marketingu, sprzedawcą, managerem mediów społecznościowych – oraz głównym pracownikiem. Do łączenia różnych obowiązków, jakich wymaga praca wolnego strzelca, potrzebne są więcej pewne predyspozycje.

Zalety pracy freelancera to samodzielne ustalanie grafiku pracy, przyjmowanie najciekawszych ofert współpracy i większa kontrola nad tym, jak rozwinie się Twoja kariera. Co więcej, dzięki znajomości angielskiego wolny strzelec ma też większe szanse na współpracę ze zleceniodawcą z zagranicy, niż może o tym pomarzyć pracownik koncentrujący się tylko na etacie.

Z pewnością freelancing niesie nowe możliwości dla kreatywnych i przedsiębiorczych, jednak ma też swoje ciemniejsze strony. Wady pracy freelancera to przede wszystkim większy wysiłek, jaki musisz włożyć, żeby osiągnąć stabilizację znaną Ci z etatu.

Aby odnieść sukces, potrzebujesz zatem nie tylko wyróżniających się umiejętności i dobrego warsztatu, ale również szeregu miękkich kompetencji. Pomogą Ci one zachować zdrową równowagę pomiędzy pracą a życiem prywatnym zamiast skarżyć się na brak wolnego czasu, zbudować nawyki przeciwdziałające wypaleniu zawodowemu i… zaplanować zadania tak, aby pilnować terminów wykonania zadania.

Czy freelancer potrzebuje własnej firmy?

Dla wielu osób, które zastanawiają się nad tym, jak zostać wolnym strzelcem, to pytanie jest kluczowe: czy możesz realizować zlecenia jako freelancer i nie mieć własnej firmy?

Wbrew pozorom własna działalność nie tylko nie jest niezbędna, ale również na początkowym etapie może stanowić poważne utrudnienie dla wolnego strzelca.
Po pierwsze – łączy się bowiem z ponoszeniem stałych, miesięcznych opłat. Warto przypomnieć, że składkę na ubezpieczenie zdrowotne, a po pierwszych miesiącach własnej działalności również składkę ZUS, musisz zapłacić niezależnie od tego, ile zarabiasz.
Po drugie – jeśli decydujesz się połączyć pracę na etacie z działaniem jako freelancer, PKB Twojej firmy nie może pokrywać się z zadaniami, jakie realizujesz na etacie. Jeśli zatem na stałe pracujesz jako projektant graficzny lub ilustrator, nie możesz jednocześnie być na umowie o pracę lub cywilnoprawnej i wykonywać prac tego samego typu w ramach prowadzenia firmy.

Własna firma może być atrakcyjna dla freelancerów tylko z jednego powodu: wystawiania faktur dla klientów. Dzieje się tak, bo dla zleceniodawcy oznacza to mniejsze formalności przy składaniu zamówienia. Faktura sprawia, że z punktu widzenia klienta Twoją pracę łatwiej jest rozliczyć: nie ma obowiązku rejestrowania Twojej umowy w ZUS, odprowadzania od niej podatków i wysyłania Ci PIT 11 na koniec roku.

Jak się rozliczać na freelancingu?

Freelancerzy we współpracy z klientami najczęściej korzystają z dwóch typów rozliczeń: umów cywilnoprawnych i faktur VAT. Wbrew pozorom prowadzenie własnej działalności gospodarczej nie jest wcale obowiązkowe ani nie jest uważane za standard.

Umowy cywilnoprawne to umowy o dzieło i umowy zlecenia, akie klient podpisuje z wykonawcą, który nie ma firmy (jest osobą fizyczną). Różnią się od siebie typem prac, jakie można na nie rozliczyć.

W umowie o dzieło przedmiotem jest stworzenie nowego produktu, często o unikalnym, autorskim charakterze, zgodnego z zamówieniem klienta. W umowie zlecenia z kolei ważniejsze jest staranie i czas, jaki poświęcasz na wykonanie pracy, nawet jeśli rezultat jest inny, niż przewidywany.

Faktura VAT jest powszechną formą rozliczenia między firmami (rozliczenie B2B). Do jej wystawienia niezbędne jest nie tylko prowadzenie własnej działalności gospodarczej, co łączy się ze stałymi kosztami, ale również rejestracja jako płatnik VAT. Pozwala na odliczanie tego podatku od kosztu usługi (kwota brutto i netto).

Alternatywą dla freelancera jest połączenie tych dwóch rozwiązań w sposób, jaki proponuje Useme. W Useme zawiązujesz umowę o dzieło z serwisem, który staje się Twoim zleceniodawcą.

Jednocześnie Useme przejmuje wszystkie wynikające z tego obowiązki od Twojego faktycznego klienta – rejestruje umowę w ZUS, dba o Twoje podatki i formalności związane rozliczeniem, a na koniec roku wysyła Ci podsumowanie wszystkich transakcji w postaci PIT 11. Jednocześnie za wykonaną przez Ciebie usługę wystawia fakturę dla Twojego klienta – w ten sposób będąc freelancerem możesz wystawić fakturę VAT bez firmy. Każde rozpoczęcie nowej pracy to nowa umowa na Twoim koncie. Wynagrodzenie wypłacane jest natychmiast po zakończeniu umowy.

Sprawdź, jak ocenić, które rozliczenie opłaca Ci się bardziej na freelancingu.

Jakie zawody dla freelancera?

Chociaż na rynku nie brakuje mikroprzedsiębiorstw i samozatrudnionych, prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze, nie o wszystkich powiemy, że pracują jako freelancerzy. Określeniem tym zwykle opisujemy osoby działające w branżach kreatywnych, które swoją pracę mogą wykonać zdalnie.

Oto w jakich specjalizacjach znajdziesz pracę jako wolny strzelec:

Web developer/projektant stron internetowych

Specjaliści od frontendu, którzy obsługują takie języki, jak JavaScript i CSS oraz HTML5, mają szanse na pracę przy tworzeniu stron www i sklepów internetowych, rzadziej aplikacji mobilnych. W tej branży mile widziana jest również znajomość WordPress – pomimo rosnącej popularności kreatorów stron www, WP wciąż jest oczywista alternatywą dla autorskich stron tworzonych od podstaw.

Programista

Aby odnosić sukcesy jako freelancer nie musisz być jednocześnie specjalistą od front- i backendu. Programiści Python, PHP, Java i języków C mogą liczyć na współprace długoterminowe, gdzie zasilają zespół programistów. W pracy niewątpliwie pomoże Ci również znajomość frameworków, szczególnie jeśli zamierzasz wykorzystać swoją znajomość JavaScript do kodowania aplikacji.

Grafik

Jeden obraz mówi więcej niż tysiąc słów, dlatego grafika internetowa to wciąż jedna z nieodmiennie popularnych dziedzin freelancingu. Daje Ci to spory wybór zleceń: klienci będą potrzebowali zarówno tradycyjnych drukowanych materiałów reklamowych (ulotek, ofert handlowych, wizytówek), jak i grafik cyfrowych, takich jak elementy stron internetowych, ilustracje, grafiki na media społecznościowe do mailingów/newsletterów.

Projektant 3D

Ultra-realistyczne grafiki 3D wypierają zdjęcia przede wszystkim ze względu na niższy koszt produkcji i niezawodność. Grafik specjalizujący się w projektowaniu 3D znajdzie propozycje przygotowania renderów produktów na potrzeby stron www, ale również wizualizacje przestrzeni. Ze względu na czas trwania prac, nieco rzadziej pojawiają się oferty na dołączenie do zespołu pracującego nad grą video – aby zdobyć takie zlecenie poza wysoką dyspozycyjnością potrzebne Ci będzie także dobre portfolio.

Fotograf

Najbardziej poszukiwani są specjaliści od fotografii produktowej, nieco rzadziej pojawiają się oferty na sesje dla pracowników lub reportaże z eventów. Fotografowie mogą również podjąć się prac przy wykonaniu profesjonalnego retuszu dostarczonych fotografii.

Animator

Intro i outro do materiałów video formy, animacja logo i wreszcie przygotowywanie video typu explainer to najczęściej zlecane prace dla specjalistów od animacji.

Twórca video

Filmowcy mogą liczyć zarówno na propozycje nagrania materiału video na potrzeby materiałów promocyjnych firmy, jak również współpracy przy przygotowywaniu nagrań szkoleniowych, zapisów spotkań czy reportaży. Prośby o nagranie filmu na ogół obejmują również montaż – w cenie są kompleksowe usługi.

Architekt, architekt wnętrz, architekt ogrodów

Wszystkie prace, które związane są z projektowaniem przestrzeni – wewnątrz i na zewnątrz – również są zlecane przez firmy. Najczęściej chodzi o przygotowanie przestrzeni biurowej. Indywidualni klienci zlecają również projekty remontów oraz wizualizacje mieszkań.

Copywriter

Aby pisać teksty na zlecenie jako copywriter nie tylko musisz wykazać się bezbłędną znajomością języka ojczystego, ale również wiedzieć, jak pisać dla różnych internetowych mediów: stron www, mediów społecznościowych czy blogów – a to tylko najbardziej popularne z „nośników”. Oprócz nienagannego języka niezbędna będzie również znajomość przynajmniej podstaw SEO oraz… cierpliwość przy robieniu researchu do tekstów.

Content manager

Do jego zadań rzadziej należy pisanie tekstów, a częściej zarządzanie napisanym materiałem: jego promocja i „przedłużanie życia” w sieci. Content manager odpowiada za spójność komunikacji marki tam, gdzie w grę wchodzą teksty oraz za konwersję użytkowników dzięki słowu pisanemu. Na ogół content managerowie poszukiwani są do zasilenia już istniejących zespołów.

Social media manager

Najwięcej zleceń znajdą ci, którzy świetnie orientują się w działaniu Facebooka i Instagrama – przydaje się znajomość narzędzi biznesowych i sprawdzone praktyki zdobywania nowych, aktywnych użytkowników w warunkach częstego „obcinania” zasięgu. Social media manager może również opiekować się kontami marki na innych portalach: od LinkedIn przez Twitter aż do Pinteresta.

Specjalista SEO

Na wysokość strony w wynikach wyszukiwania wpływa szereg czynników – od optymalizacji samej witryny aż po treści umieszczone w jej obrębie. W pozycjonowaniu znajdziesz najczęściej zlecenia na optymalizację strony albo na osiągnięcie konkretnego wyniku wyszukiwania. Warto pamiętać, że optymalizacja SEO jest zajęciem długofalowym i efekty Twojej pracy będą widoczne najczęściej dopiero po kilku tygodniach.

Tłumacz

Tłumaczenia tekstów obejmują pełen wachlarz możliwości – od tekstów blogowych firm, aż po przekłady kontraktów i dokumentów wymagających specjalistycznego słownictwa. Osobnym działem są tłumaczenia lokowane, które wymagają nie tyle znajomości słów, co przekładania kontekstu kulturowego.

Marketing manager

Klienci poszukując takiego specjalisty nazwą go „social media ninją” lub „facebook ninją”. Do poszukiwanych umiejętności w tej branży zaliczają się ustawianie reklam na Facebooku i AdWords oraz optymalizacja kampanii, jednak oferty mogą obejmować również przygotowanie całego lejka, od reklamy w sieci aż po cały schemat sprzedaży.

Wirtualny asystent

Jego rolą jest odciążenie pracownika od powtarzalnych i mniej odpowiedzialnych prac. Może obejmować zarówno prowadzenie korespondencji i kalendarza, jak i np. opiekę nad zautomatyzowanymi publikacjami w mediach społecznościowych czy wyszukanie zdjęć do publikacji. W tej branży bardziej niż gdziekolwiek indziej liczą się zdolności organizacyjne i kompetencje miękkie.

Muzyk

Freelancerem może być także muzyk: DJ, instrumentalista, wokalista. W oparciu o umowę o dzieło można rozliczyć pojedynczy występ lub nagranie na potrzeby firmy.

Artysta H&MU

Przygotowanie modelek i modeli do sesji zdjęciowych lub występów w filmach, a także wykonanie makijażu i uczesania okolicznościowego.

Rękodzielnik

Wśród popularnych dziedzin rękodzieła wykonywanych przez freelancerów znajduje się tworzenie kartek i zaproszeń okolicznościowych, wykonywanie kaligrafii, sign painting oraz personalizowanych gadżetów czy pamiątek na zlecenie klientów biznesowych.

Jak zostać freelancerem?

Zanim postawisz wszystko na jedną kartę pracy zdalnej, warto przetestować, czy jest to rozwiązanie dla Ciebie oraz czy zapotrzebowanie na Twoje usługi jest wystarczające, aby zostać Twoim jedynym źródłem utrzymania.

Pracę freelancera możesz swobodnie łączyć z pracą na etacie, szczególnie jeśli pracujesz tylko na jego część. Taki układ jest korzystny również dlatego, że pozwala Ci wykonywać zadania, które rozlicza się w oparciu o umowy zlecenia, bez dodatkowych kosztów dla Twojego klienta, co dodatkowo podnosi atrakcyjność Twojej oferty.

Jak szukać pracy jako freelancer i co musisz zrobić, zanim znajdziesz pierwszych stałych klientów?

Ustal swoją stawkę

Zrób research i oceń, jak wypadają Twoje umiejętności na tyle innych wolnych strzelców. Czego warto się poduczyć? Co odróżnia Cię na plus? Pomoże Ci to przygotować odpowiedź na trzecie ważne pytanie każdego freelancera: jaką stawkę zaproponujesz klientom?

Poświęć czas na to, żeby sprawdzić stawki firm i wolnych strzelców za usługi, jakie chcesz wykonywać. Zachowaj proporcję między swoim doświadczeniem i umiejętnościami a proponowaną ceną. Pamiętaj także, że freelancerzy w ofertach podają zwykle stawkę za projekt, nie za godzinę, posługując się swoim brutto.

Przygotuj portfolio

Pytanie o portfolio – obok pytania o wystawianie faktur – jest jednym z częściej zadawanych przez klientów. Zapomnij o wymówce, że pracujesz na etacie lub dopiero się uczysz i nie masz żadnej pracy na swoim koncie. Możesz nie prowadzić swojej strony domowej, ale konto na portalu z portfolio to Twój obowiązek. Profesjonalne portale pracy zdalnej dla freelancerów wręcz wymagają posiadania portfolio w celu przesłania oferty, a dobrze pomyślane i wypełnione pracami portfolio znacząco pomaga w zdobyciu stałej klienteli.

Jeśli jesteś profesjonalistą i znasz swój fach, wykonanie przykładowej pracy nie powinno stanowić problemu. Portfolio to Twoje narzędzie do zdobywania klientów i budzenia zaufania do swoich umiejętności. Potraktuj je jako inwestycję i stwórz kilka prac, które zaprezentują, co potrafisz.

W znalezieniu pomysłu pomogą Ci internetowe generatory briefów. Możesz też puścić wodze wyobraźni i stworzyć projekt dla swojego wymarzonego klienta lub dla marki, którą lubisz.

Testuj oferty

Wiesz już, że możesz wystawić klientowi fakturę w Useme, nawet jeśli nie masz firmy, masz już portfolio i ustaloną stawkę za projekt – teraz czas wysłać pierwsze oferty.

Aby była skuteczna, Twoja oferta nie powinna być prostym kopiuj-wklej. Odpowiedz w niej na szczegóły zlecenia, opisz krótko swoje doświadczenie lub zaproś klienta do obejrzenia Twojego portfolio.
Sprawdzaj, które oferty spotkały się z zainteresowaniem i powtarzaj te same techniki w kolejnych zgłoszeniach.

Gdzie szukać zleceń dla wolnych strzelców?

Poszukiwania klientów zacznij od kręgu swoich znajomych. W celu nawiązania kontaktu z przyszłymi zleceniodawcami możesz wykorzystać swoje profile w mediach społecznościowych, szczególnie na LinkedIn, oraz fora tematyczne i grupy, na przykład na Facebooku.

Wzrost popularności internetu, e-commerce i pracy zdalnej sprawił, że zlecenia dla freelancera znajdują się też w Twojej przeglądarce internetowej. Przeglądanie ofert w serwisach ogłoszeniowych dla freelancerów, takich jak Useme, zdecydowanie usprawnia znajdowanie zleceniodawców. Zwróć uwagę, czy portal oferuje zabezpieczenie transakcji między Tobą a klientem i jaką ma politykę dotyczącą stawek.

Jako freelancer chcesz uniknąć sytuacji, w której portal ogłoszeniowy zostawia widoczne wartości złożonych ofert, ponieważ oznacza to licytowanie do jak najniższej ceny. Zastanów się także, czy chcesz brać udział w konkursach, które wymagają od Ciebie pracy, a nie gwarantują żadnego wynagrodzenia, jeśli oferta nie zostanie przyjęta.

Portale ze zleceniami dla freelancerów to:

Podsumowanie

Bycie wolnym strzelcem jako przedstawiciel branży IT, graficznej lub copywriterskiej staje się planem kariery dla coraz większej liczby specjalistów – nie tylko tych młodych i zaraz po studiach.

Sporo osób decyduje się połączyć realizację zleceń dla klientów z pracą na etacie, nie tracąc przy tym ani swobody, jaką daje freelancing, ani zabezpieczenia kojarzonego ze stałym zatrudnieniem.

Praca freelancera wymaga przebojowości. Ponieważ nikt nie zastąpi Cię w działaniach marketingowych, musisz mieć odwagę wysyłać oferty do zleceniodawców, wybierać temat wykonywanego zlecenia i podejmować wyzwania, aby utrzymać się na rynku pracy zdalnej.

Z drugiej strony zawód freelancera daje możliwość rozwijania umiejętności według własnych upodobań i pracy na swoich zasadach, w wybranych godzinach – zwłaszcza że nie wszystkie zadania wymagają stałego kontaktu z klientem. Dodatkowo dzięki obecności profesjonalnych serwisów pracy zdalnej dla freelancerów, takich jak Useme, możesz skoncentrować się na zdobywaniu klientów i rozwijaniu swojej kariery freelancera, bez trosk o formalności i kwestie prawne.

Także na blogu