Jak freelancer może zapewnić sobie ubezpieczenie zdrowotne? Sprawa jest prosta, kiedy prowadzisz własną firmę i jako samozatrudniony samodzielnie opłacasz swoje składki. Podobnie jeśli łączysz freelancing z umową o pracę lub realizujesz długoterminowe projekty w oparciu o umowę zlecenia Twój klient lub pracodawca opłacają za Ciebie składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Są jednak freelancerzy, którzy działają przede wszystkim w oparciu o umowy o dzieło, które nie są oskładkowane i tym samym nie zapewniają ubezpieczenia zdrowotnego. Dla takich osób rozwiązaniem jest dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne w NFZ. Wyjaśniamy, na czym polega i jak z niego skorzystać.
Co to jest dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne NFZ?
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne to opcja dla freelancerów, którzy nie mają innych tytułów do ubezpieczenia, takich jak umowa zlecenia, o pracę, nauka czy wspólne ubezpieczenie z członkiem rodziny.
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne polega na tym, że samodzielnie opłacasz składki, a w zamian otrzymujesz prywatną opiekę medyczną w NFZ.
W czasie trwania ubezpieczenia masz prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – skorzystasz więc za darmo z porad lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, konsultacji specjalistów i zabiegów medycznych oraz leczenia szpitalnego i pomocy w nagłych wypadkach.
Kto może skorzystać z dobrowolnego ubezpieczenia w NFZ?
Do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego dołączysz bez ograniczeń. Jest ono dostępne dla wszystkich, którzy:
- nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego – np. nie są zatrudnieni na umowę o pracę, umowę zlecenia lub prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą (samozatrudnienie)
- nie mają ubezpieczenia jako uczniowie lub studenci, którym zapewnia je szkoła lub uczelnia
- nie korzystają z ubezpieczenia z Urzędu Pracy jako osoby bezrobotne
- nie korzystają z ubezpieczenia członków rodziny
- nie są objęci powszechnym systemem ubezpieczenia zdrowotnego w jednym z krajów Unii Europejskiej albo Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (UE lub EFTA).
Jest to zatem atrakcyjne ubezpieczenie dla freelancerów, którzy swobodnie łączą umowy o dzieło ze zleceniami, a którym zależy na tym, aby mieć dostęp do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia.
Jeśli więc między Twoimi okresami zatrudnienia na umowę zlecenia pojawiają się przerwy, możesz ubezpieczyć się dobrowolnie w NFZ.
Jak skorzystać z dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego?
Aby uruchomić ubezpieczenie dobrowolne musisz zgłosić się do ubezpieczenia i podpisać umowę w NFZ.
W umowie zobowiązujesz się do regularnego opłacania składki. Należy opłacić ją do 20. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni.
Pamiętaj, że jeśli w Twoim ubezpieczeniu zdrowotnym wystąpiła przerwa dłuższa niż 3 miesiące, musisz liczyć się z koniecznością wniesienia opłaty dodatkowej.
Jak się zgłosić do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego krok po kroku?
Aby zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego, pobierz i wypełnij wniosek ze strony NFZ (dostępny tutaj). Będzie on podstawą do zawarcia umowy o dobrowolne ubezpieczenie miedzy Tobą a NFZ.
Oprócz wniosku przygotuj:
- dokument ze zdjęciem
- dokument potwierdzający ostatni okres ubezpieczenia
- dokument potwierdzający, że nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym.
Dokument, który potwierdzi zakończenie ubezpieczenia zdrowotnego to np:
- świadectwo ukończenia szkoły lub dyplom ukończenia studiów
- świadectwo pracy lub wypowiedzenie umowy zlecenia wraz z dokumentami potwierdzającymi zgłoszenie do ubezpieczenia z tytułu tej umowy
- potwierdzenie zawieszenia lub zamknięcia firmy (wykreślenie z ewidencji działalności gospodarczej)
- utraty dotychczasowego ubezpieczenia przez członka rodziny (druk ZUS ZCNA wyrejestrowania z ubezpieczenia)
We wniosku podaj swoje dane, okres bez ubezpieczenia i średni miesięczny dochód – sumę Twoich zarobków na rękę. We wniosku możesz również zgłosić do Twojego ubezpieczenia członków rodziny, którzy nie mają innego tytułu do opieki medycznej w ramach NFZ. Nie zmieni to wysokości Twojej składki.
Jeśli w Twoim okresie ubezpieczenia były przerwy w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek, do wniosku dołącz potwierdzenie wniesienia opłaty dodatkowej za okres bez ubezpieczenia.
Następnie udaj się do oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia w Twoim miejscu zamieszkania i podpisz umowę o dobrowolne ubezpieczenie.
Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym a ZUS
Po podpisaniu umowy dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego z NFZ dopełnij formalności w ZUS. W tym celu złóż w ZUS druk ZUS ZZA z kodem ubezpieczenia 24 10 XX wraz z dowodem opłacenia składki. Masz na to 7 dni od podpisania umowy z NFZ.
Jak samodzielnie opłacić składkę na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne?
Składki na ubezpieczenie zdrowotne zaczynasz odprowadzać od momentu rejestracji w ZUS. Składkę opłać do 20. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni na indywidualny numer rachunku składkowego (NRS).
Numer NRS otrzymasz w czasie rejestracji w ZUS jako płatnik składki. Możesz także sprawdzić go online w wyszukiwarce numerów NRS. Oprócz przelewu wyślij do ZUS także deklarację rozliczeniową ZUS DRA za miniony miesiąc.
Jeśli spóźnisz się z zapłatą, każda nowa wpłata będzie księgowana na pokrycie zaległości wraz z odsetkami.
Ile kosztuje dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne w NFZ dla freelancera?
Podstawą wymiaru składki jest kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw wraz z wypłatami z zysku. Kwotę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw podaje GUS i jest ona aktualizowana raz na kwartał kalendarzowy. Składka na ubezpieczenie wynosi 9% tej wartości. Musisz więc liczyć się z tym, że Twoja składka na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne będzie zmieniała się co 3 miesiące.
Niestety dobrowolna składka zdrowotna nie zalicza się do tanich przyjemności. Ile kosztuje dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne w NFZ na miesiąc? W pierwszym kwartale 2024 roku (styczeń, luty, marzec) składka na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne wynosiła 699,11 zł.
Opłata dodatkowa do ubezpieczenia zdrowotnego NFZ
Ubezpieczenie w NFZ nie jest obowiązkowe, ale jeśli w Twojej historii zatrudnienia nastąpiła przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym, a zgłaszasz się do niego samodzielnie, NFZ naliczy Ci opłatę dodatkową.
Wysokość opłaty dodatkowej jest uzależniona od tego, jak długo trwała przerwa w opłacaniu składek.
Jeśli przerwa w opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie od 3 miesięcy do roku, opłata dodatkowa to minimalnie 20% podstawy wymiaru składki. Przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek do 2 lat to już 50% podstawy wymiaru, a przerwa powyżej 2 lat to aż 100% podstawy wymiaru składki. Na najwyższe opłaty dodatkowe muszą przygotować się osoby, w których przerwa w opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie powyżej 5 lat – to 150% wymiaru składki.
W wyjątkowych przypadkach dyrektor regionalnego oddziału NFZ może odstąpić od pobrania opłaty dodatkowej lub rozłożyć ją na maksymalnie 12 rat.
Aby rozwiązać problem opłaty dodatkowej, wystarczy, że choćby na miesiąc zyskasz tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego. W tym celu możesz podpisać umowę zlecenia, zarejestrować się w Urzędzie Pracy jako bezrobotny (pamiętaj, że w okresie, w którym jesteś zarejestrowany, nie możesz realizować zleceń) lub skorzystać z ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny.
Ile trwa dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne dla freelancerów
Początek Twojego ubezpieczenia zdrowotnego jest określony w umowie zawartej z NFZ. Pamiętaj jednak, że ubezpieczenie nie działa wstecz, dlatego nie możesz być ubezpieczony wcześniej niż od momentu złożenia wniosku.
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne wygasa:
- kiedy przestaniesz opłacać składki na dobrowolne ubezpieczenie przez okres dłuższy niż 1 miesiąc bez przerwy
- w sytuacji zmiany tytułu ubezpieczenia, np. kiedy podpiszesz umowę zlecenia lub o pracę
- kiedy na stałe wyprowadzasz się zagranicę.
Zakończenie ubezpieczenia zdrowotnego nastąpi też, kiedy rozwiążesz umowę z NFZ.
Jak rozwiązać umowę dobrowolnego ubezpieczenia w NFZ?
Podstawą do rozwiązania umowy jest pisemny wniosek ubezpieczonego złożony w NFZ. Aby rozwiązanie umowy było skuteczne:
- w wypowiedzeniu umowy podaj datę jej rozwiązania oraz ostatni dzień ubezpieczenia
- załącz dowody opłacenia składek za okres trwania umowy
- załącz dowód na uzyskanie innego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego (umowa o pracę, umowa zlecenia i inne).
Po rozwiązaniu umowy dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego pamiętaj, aby wyrejestrować się w swoim oddziale ZUS.
Prywatna opieka medyczna a ubezpieczenie zdrowotne w NFZ
Czy prywatna opieka medyczna może zastąpić ubezpieczenie w NFZ? Niestety z punktu widzenia przepisów żadna oferta prywatnej opieki medycznej nie zastąpi dobrowolnego lub obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.
W nagłym przypadku służby medyczne raczej nie będą dociekać, czy korzystasz z usług komercyjnej opieki medycznej i udzielą Ci pomocy w ramach NFZ. Jeśli nie masz dostępu do świadczeń finansowanych ze środków publicznych, szpital lub przychodnia wystawią Ci rachunek.
Jeśli posiadasz odrębne ubezpieczenie na życie, rachunek może pokryć polisa, ale zależy to tylko od umowy z ubezpieczycielem.
Ubezpieczenie zdrowotne w Useme
Ubezpieczenie dobrowolne w NFZ zapewnia Ci więc podstawowe bezpieczeństwo w nagłych wypadkach. Jeśli jednak codzienna opieka medyczna oferowana przez NFZ odbiega od Twoich potrzeb lub oczekiwań, rozszerz ją o prywatną opiekę medyczną.
Jako freelancer nie potrzebujesz umowy o pracę, żeby korzystać z obsługi np. Luxmed. W Useme zamówisz pakiety opieki medycznej w korzystnej cenie i na dogodnych warunkach.
Pamiętaj jednak, że ani umowy cywilnoprawne zawierane z Useme, ani umowa z komercyjnym dostawcą opieki medycznej podpisana za pośrednictwem Useme nie oznacza, że jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym w NFZ.
Ze względu na indywidualną sytuację każdego użytkownika, nie możemy dopełnić za Ciebie formalności związanych z ubezpieczeniem dobrowolnym w NFZ.
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne dla freelancerów – podsumowanie
Do decyzji o rejestracji firmy freelancerów popycha często kwestia ubezpieczenia zdrowotnego. Warto jednak pamiętać, że ubezpieczenie zdrowotne dla samozatrudnionego freelancera polega na tym, że samodzielnie opłaca swoją składkę.
Aby uzyskać takie ubezpieczenie dla freelancera nie musisz wcale zakładać własnej działalności gospodarczej. Do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego może zgłosić się każdy wykonawca, który nie posiada innego tytułu do ubezpieczenia w NFZ – takiego jak zatrudnienie w oparciu o umowę zlecenia lub o pracę albo ubezpieczenia członków rodziny.
Jedynym warunkiem, jaki musisz spełnić, aby skorzystać z dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego jest zawarcie umowy z Funduszem i regularne opłacanie składek. W analogiczny sposób możesz także skorzystać z dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego w ZUS.
