Składki ZUS: ile wynoszą składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy?

Wysokość składek na ubezpieczenie społeczne zmienia się co roku. Zależna jest od wielu czynników, przede wszystkim wysokości płacy minimalnej i inflacji, ale również stażu firmy. Jaka jest aktualna wysokość składki ZUS i do kiedy musisz ją zapłacić?

Co to jest składka ZUS?

Składka na ubezpieczenia społeczne, popularnie nazywana składką ZUS, to obowiązkowa składka o stałej miesięcznej wysokości, którą wpłacasz do ZUS. Jej wartość jest zryczałtowana i niezależna od Twoich przychodów. Nawet jeśli w danym miesiącu notujesz stratę, musisz zapłacić składkę ZUS.

W teorii składki mają zapewnić Ci świadczenie emerytalne i rentowe oraz świadczenia w razie wypadku. W praktyce wpłaty ze składek ZUS tylko częściowo deponowane są na koncie indywidualnym, a wysokość wpłat nie przekłada się 1:1 na świadczenie, które otrzymasz np. po osiągnięciu wieku emerytalnego.

Jakie składki obejmuje składka ZUS?

Składki na ubezpieczenia społeczne obejmują następujące części:

• składka na ubezpieczenie emerytalne
• składka na ubezpieczenie wypadkowe
• składka na ubezpieczenia rentowe
• składki na ubezpieczenie chorobowe
• składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy

Składki na ubezpieczenia emerytalne to środki, które w teorii odkładane są na Twoją przyszłą emeryturę. Ponieważ w przypadku przedsiębiorców naliczane są od minimalnej płacy krajowej, warto przeliczyć, na jakie świadczenie masz szansę i uzupełnić ubezpieczenie w ZUS indywidualnym planem oszczędnościowym.

Składka na ubezpieczenie wypadkowe gwarantuje Ci, że ZUS wypłaci Ci świadczenie, jeśli w czasie wykonywania pracy ulegniesz wypadkowi i staniesz się częściowo lub całkowicie niezdolny do pracy lub dotknie Cię choroba zawodowa.

Składka na ubezpieczenie rentowe gwarantuje Ci świadczenie, jeśli utracisz źródło dochodu z powodu niezdolności do pracy w wyniku inwalidztwa. Świadczenie przysługuje również ubezpieczonym, którzy stracili głównego żywiciela.

Składka na ubezpieczenie chorobowe to dobrowolna składka ubezpieczeniowa. Daje Ci prawo do zasiłku chorobowego w razie niezdolności do pracy oraz do zasiłku macierzyńskiego.

Wpłaty na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy są obowiązkowe tylko dla przedsiębiorców, którzy nie korzystają z ulg i preferencyjnych warunków opłacania składek ZUS.
Fundusz Pracy finansuje promocję zatrudnienia, aktywizacji zawodowej i zwalczaniu bezrobocia. Z kolei Fundusz Solidarnościowy przeznaczony jest na aktywizację zawodową osób niepełnosprawnych oraz ich wsparcie socjalne.

Ponadto pracodawcy, którzy opłacają składki ZUS za swoich pracowników, wpłacają także pewne kwoty na Fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych.

Podstawa wymiaru składek ZUS – od czego zależy wysokość opłat dla przedsiębiorcy?

Inaczej niż pracownicy etatowi, którzy płacą składki ZUS od swojego wynagrodzenia, przedsiębiorcy opłacają składki zryczałtowanej wysokości. Ich wysokość i podstawa wymiaru składek zależą od tego, czy przedsiębiorca korzysta z ulgi na start, preferencyjnej podstawy wymiaru składek czy opłaca je w pełnej wysokości.

Podstawa wymiaru – pełne składki ZUS dla przedsiębiorców bez ulg
Podstawa wymiaru składek wynosi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jest ono corocznie ogłaszane przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej i zapisane w Ustawie budżetowej na kolejny rok.

Podstawa wymiaru – preferencyjne składki ZUS (tzw. Mały ZUS)
Kiedy korzystasz z ulgi Mały ZUS, opłacasz składki od preferencyjnej podstawy. Stanowi ją 30% wartości minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Podstawa wymiaru dla przedsiębiorców korzystających z ulgi na start
Przedsiębiorcy, którzy korzystają z tej ulgi, są zwolnieni z opłacania składek ZUS. Obowiązkowo opłacają tylko ubezpieczenie zdrowotne.

Procentowo wartość Twoich składek wynosi:

• ubezpieczenie emerytalne: 19,52%
• ubezpieczenia rentowe: 8%
• ubezpieczenie wypadkowe: 1,67%
• ubezpieczenie chorobowe: 2,45%
• na fundusze pracy i solidarnościowy: 2,45%

Jakie składki ZUS w 2025 roku?

Jak co roku, Ministerstwo Finansów przesłało do Rady Dialogu Społecznego prognozy dotyczące wskaźników wzrostu wynagrodzenia za pracę w 2025 roku – są to minimalne wynagrodzenie za pracę i wysokość prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na rok 2025. Te dwie wartości decydują o wysokości składek ZUS, jakie zapłacą przedsiębiorcy.

Jeszcze rok temu ze względu na wysoką inflację, w 2024 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosło dwa razy. Pierwsza podwyżka nastąpiła w styczniu, kiedy wynagrodzenie minimalne osiągnęło wartość 4242 zł. W lipcu 2024 minimalne wynagrodzenie ponownie wzrosło, tym razem do kwoty 4300 zł. W 2025 czeka nas tylko jedna podwyżka płacy minimalnej – do 4666 zł.

Projekt ustawy budżetowej zakłada, że w 2025 przeciętne wynagrodzenie wzrośnie z 7824 zł do 8673 zł. Wzrost płacy minimalnej i przeciętnej stoją za tegoroczną podwyżką składek ZUS.

Wysokość składek na ubezpieczenia społeczne 2025

Pełne składki ZUS

Podstawa wymiaru: 5203,80 zł

Suma składek do zapłaty 1773,96 zł
Suma składek do zapłaty bez dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego 1646 zł

Składki ZUS obliczane od preferencyjnej podstawy

Suma składek do zapłaty 442,90 zł.
Suma składek do zapłaty bez dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego 408,60 zł.

Jak zmieni maksymalna wysokość składek ZUS dla przedsiębiorców w 2025 roku?

Jak co roku, w styczniu zmienią się składki na ubezpieczenia społeczne dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Jeśli nie korzystasz z ulg i płacisz tzw. Duży ZUS, podstawę do obliczenia Twojego wymiaru składek stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. W 2025 prognozowane przeciętne wynagrodzenie ma zamykać się w kwocie 8673 zł. Podstawa wymiaru będzie zatem suma 5203,80 zł.

Łącznie składki ZUS bez składki zdrowotnej na 2025 rok wyniosą 1773,96 zł, podczas gdy 2024 roku wynosiły 1600,32. Składki na ubezpieczenie społeczne wzrosną więc o 173,64 zł, czyli o blisko 11%.

Jak zmieni się wysokość Małego ZUS Plus i ZUS preferencyjnego dla przedsiębiorców w 2025 roku?

Ministerstwo Finansów przedstawiło także prognozę minimalnego wynagrodzenia, które jest podstawą do obliczania składek na ubezpieczenie społeczne dla początkujących przedsiębiorców. W 2024 ze względu na wysoką inflację minimalna płaca krajowa wzrośnie dwukrotnie. Od stycznia do czerwca wyniesie 4242 zł, a od lipca do grudnia – 4300 zł. W 2025 płaca minimalna wzrośnie tylko raz, do 4666 zł. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stanowi 30% tej kwoty.

W 2024 roku podstawa wymiaru składek wynosiła 1290, 90 zł. Od stycznia 2025 podstawa wymiaru preferencyjnych składek ZUS dla nowych przedsiębiorców wzrośnie do 1399,80 zł. Przełoży się to na następujący wzrost obciążeń dla firm o krótkim stażu.

Dla działalności gospodarczej z krótszym stażem składki ZUS w 2025 wyniosą więc 442,90 zł. Początkujący przedsiębiorcy co miesiąc zapłacą więc o 10% więcej niż w tym roku. Do tych kosztów należy doliczyć również składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Składka ZUS a składka zdrowotna

Chociaż można uzyskać zwolnienie lub obniżkę wysokości składki na ubezpieczenia społeczne, przedsiębiorca na działalności gospodarczej zawsze ma obowiązek opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Inaczej niż składka ZUS, wysokość składki zdrowotnej zależy od dwóch czynników:

• przychodów lub dochodów przedsiębiorcy
• wybranej formy opodatkowania

Roczna podstawa wymiaru składek to dochód z Twojej działalności gospodarczej z poprzedniego roku kalendarzowego, rozumiany jako różnica między osiągniętymi przychodami a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów.

Warto przypomnieć, że składka zdrowotna nie podlega odliczeniu ani od uzyskanego dochodu, ani odliczeniu od podatku.

Składka zdrowotna dla firm opodatkowanych według skali (na zasadach ogólnych)
Składka zdrowotna dla przedsiębiorcy opodatkowanego na zasadach ogólnych wynosi 9% dochodu z miesiąca poprzedniego. Zasada ta dotyczy zarówno początkujących przedsiębiorców opłacających preferencyjne składki ZUS, jak i firm z dłuższym stażem.

Składka zdrowotna dla rozliczających się podatkiem liniowym
Przedsiębiorcy opłacają składki na ubezpieczenie zdrowotne wysokości 4,9% dochodu z miesiąca poprzedniego. Tu również nie ma znaczenia, czy firma korzysta z preferencyjnych składek ZUS, czy opłaca je w pełnej wysokości.

Dla przedsiębiorców korzystających z podatku liniowego ustalono minimalną wartość ubezpieczenia zdrowotnego – wynosi ona 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku. Jest to składka, którą przedsiębiorca ma obowiązek opłacić nawet jeśli zanotował stratę.

Składka zdrowotna dla firm na zryczałtowanym podatku dochodowym
Dla przedsiębiorców, których przychód jest opodatkowany w formie ryczałtu podstawą do obliczenia składki zdrowotnej stanowi procent średniego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (wraz z wypłatami z zysku) z ostatniego kwartału poprzedniego roku.

Wartość składki zdrowotnej na zryczałtowanym podatku dochodowym ustalana jest w oparciu o przychody firmy w poprzednim roku.

• Przychód mniejszy niż 60 000 rocznie – wysokość składki wynosi 9% od 60% średniego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw
• Przychód pomiędzy 60 000 a 300 000 – wysokość składki wynosi 9% od 100% średniego wynagrodzenia
• Przychód powyżej 300 000 – wysokość składki wynosi 9% liczonych od 180% średniego wynagrodzenia

Podobnie jak w przypadku firm rozliczających się liniowo, ryczałtowcy również mają obowiązek opłacenia składki zdrowotnej, nawet jeśli w danym miesiącu odnotowali stratę. W takiej sytuacji ich składka wynosi 9% minimalnej płacy krajowej.

Składka zdrowotna dla firm opodatkowanych w formie karty podatkowej
Choć Polski Ład zamroził możliwość wyboru tej formy opodatkowania, na rynku wciąż funkcjonują firmy, które z niej korzystają. Dla nich składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% od minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Przedsiębiorców obowiązuje też roczne rozliczenie składki zdrowotnej. Weryfikuje się, czy składki odpowiadały wysokości zadeklarowanej podstawy na dany rok kalendarzowy, czyli Twojego dochodu z roku poprzedniego. Jeśli wystąpi nadpłata, możesz ubiegać się o jej zwrot. W przypadku niedopłaty sumę tę należy oczywiście dopłacić.

Minimalna składka zdrowotna – zmiany 2025

Kiedy prowadzisz firmę i osiągasz niewielki dochód lub notujesz stratę, nadal musisz opłacić składkę zdrowotną, ale w jej minimalnej wysokości. Podstawą do jej obliczenia nie jest zarobiona przez Ciebie suma, ale minimalne wynagrodzenie krajowe. Minimalna składka zdrowotna wynosi 9% tej wartości.

Po zmianie przepisów minimalna składka zdrowotna w 2025 roku wynosi 9% od kwoty 75% minimalnego wynagrodzenia. Ponieważ zmienia się wysokość minimalnej płacy krajowej, najniższa możliwa składka na ubezpieczenie zdrowotne w 2025 roku to 314,96 zł. Składkę tej wysokości opłacają przedsiębiorcy rozliczający się podatkiem według skali i liniowym, których dochód w danym miesiącu nie przekroczył 3500 zł.

Ulgi na składki ZUS dla nowych firm w 2025 roku

Początkujące firmy mogą liczyć na ulgi w wysokości składek.

Pierwsza ulga to tzw. Ulga na start. Korzystając z ulgi na start przez pierwsze 6 miesięcy przedsiębiorca opłaca tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Nie opłaca natomiast składek na ubezpieczenia społeczne. Siłą rzeczy okres ten nie wlicza się więc do okresu opłacania składek przy obliczeniu emerytury. Z tej ulgi możesz skorzystać, jeśli nie świadczysz usług na rzecz byłego pracodawcy.

Po okresie Ulgi na start przedsiębiorca może zacząć opłacać preferencyjny ZUS. Ulga ta polega na tym, że wysokość składek oblicza się na podstawie zadeklarowanej kwoty, ale nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Podstawę obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne przy preferencyjnym ZUSie stanowi 75% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Ulga sprawia więc, że opłacasz składki w mniejszej kwocie, ale z drugiej strony – zmniejszenie podstawy wymiaru przekłada się na wysokość późniejszych świadczeń. To jedna z przyczyn, dla których świadczenia emerytalne właścicieli firm na ogół są niższe niż emerytury ich pracowników.

Preferencyjny ZUS trwa przez 24 miesiące. Możesz z niego skorzystać, jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą i jeśli nie świadczysz usług na rzecz byłego pracodawcy takich, jak na etacie. Kiedy kończysz ulgę, Twoja firma już po 2,5 roku od powstania zobowiązana jest do opłacania składek ZUS pełnej wysokości.

Ostatnia ulga przewidziana dla przedsiębiorców do ulga Mały ZUS Plus. Ulga ta jest dostępna dla tych firm, których przychód z działalności gospodarczej przez cały poprzedni rok kalendarzowy nie przekroczył 120 000 zł oraz które nie spełniają warunków do opłacania obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne.

Ulga ta uprawnia do opłacania składek niższej wysokości, jednak składka zdrowotna pozostaje w stałej wysokości. Podstawę do ustalenia wysokości składki na ubezpieczenia społeczne wybierasz samodzielnie. Musi zamknąć się w przedziale pomiędzy 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę a 60 prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Z ulgi Mały ZUS Plus możesz korzystać maksymalnie przez 36 miesięcy (2,5 roku) na każde 60 miesięcy (5 lat) prowadzenia działalności gospodarczej. Jakie są konsekwencje opłacania składek niższej wysokości? Oczywiście są to niższe świadczenia w przyszłości.

Składki ZUS i ubezpieczenie zdrowotne – co musi zapłacić przedsiębiorca?

Prowadzenie własnej firmy nie bez przyczyny nazywane jest też samozatrudnieniem. Każdy, kto prowadzi działalność gospodarczą podlega ubezpieczeniom społecznym, a więc co miesiąc musi opłacić swoje składki ubezpieczeniowe. Obejmują one składkę zdrowotną oraz składki na ubezpieczenie społeczne. Zaliczają się do nich ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe. Z ubezpieczenia chorobowego można zrezygnować – nie jest obowiązkowe.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne również naliczana jest w zależności od tego, ile zarobi firma, jednak jej wysokość jest różna w zależności od wybranej formy opodatkowania.

Składki ZUS możesz odliczyć od dochodu, podczas gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne nie podlega odliczeniu.

W przypadku zbiegu tytułów do ubezpieczenia, kiedy np. łączysz działalność gospodarczą z zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę lub zlecenia, jesteś objęty ubezpieczeniami społecznymi tylko z tytułu wybranego źródła. Możesz więc wskazać, czy składki ZUS odprowadzisz z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, czy zapłaci je za Ciebie pracodawca na podstawie umowy.

Z kolei składka na ubezpieczenie zdrowotne naliczana jest łącznie od przychodów osiąganych w ramach działalności gospodarczej oraz przychodów osiąganych na podstawie umów.

Koszty prowadzenia firmy – alternatywy

Koszty prowadzenia firmy rosną, a uderzają najbardziej w przedsiębiorców, którzy mają niskie koszty własne.

Jeśli Twoje wydatki firmowe są niewielkie (np. dostęp do internetu, abonament za telefon i usługi księgowe), kwoty wliczone w koszty być niższe niż comiesięczne składki ZUS.

Alternatywą dla działalności gospodarczej i związanych z nią wypadków jest freelancing z Useme.

Useme umożliwia wystawianie faktur przez osoby fizyczne podmiotom na całym świecie – dla klientów zagranicznych wystawisz fakturę bez VAT (z odwrotnym obciążeniem). Jednocześnie zachowujesz wszystkie przywileje, jakie mają osoby fizyczne: korzystasz z kwoty wolnej oraz najwyższych możliwych kosztów uzyskania przychodu.

Przejście na freelancing to także większa swoboda. Kiedy zwalniasz środki przeznaczone na ZUS, możesz zdecydować na inne ubezpieczenia emerytalne i społeczne. Jeśli potrzebujesz, możesz również skorzystać z dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. Być może Tobie również Useme opłaca się bardziej niż własna firma.

Jakie składki ZUS w 2025 – podsumowanie

Przedsiębiorcy co roku oczekują wzrostu składek na ubezpieczenia społeczne. Rosnąca wysokość płacy minimalnej i prognozowanego średniego wynagrodzenia w gospodarce narodowej oznaczają wzrost podstawy wymiaru, od którego oblicza się składki.

Przedsiębiorców czeka podniesienie składek ZUS o odpowiednio 10% dla firm płacących składki preferencyjne i 10,9% dla firm opłacających pełen ZUS. Prognozuje się, że wyższe składki ZUS zapłaci nawet milion prowadzących działalność gospodarczą.Oprócz rosnącej składki ZUS przedsiębiorca do listy obowiązkowych wydatków na firmę musi także doliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Koszty utrzymania firmy rosną i stawiają samozatrudnionych specjalistów przed pytaniem, czy prowadzenie własnej działalności gospodarczej jest jeszcze opłacalne?