Koszty uzyskania przychodów to jedno z ważnych pojęć dla osób zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych. Ich wysokość jest jednak różna i nie możesz skorzystać z nich w każdym projekcie. Co oznacza pojęcie kosztów uzyskania przychodów i co musisz o nim wiedzieć jako freelancer?
Co to są koszty uzyskania przychodu?
Koszty uzyskania przychodów to koszty, jakie ponosisz, aby zrealizować zlecenie, a więc w celu osiągnięcia przychodów. Kosztem uzyskania przychodu może być zakup materiałów, narzędzi lub usług potrzebnych Ci, aby wykonać projekt. Pod tym względem przypominają więc wydatki, które firmy wliczają do kosztów, ale są mniej elastyczne.
Zgodnie z art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dla osób prowadzących firmę są to koszty poniesione w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Oznacza to, że nie wpływają one na zwiększenie przychodów samozatrudnionego freelancera, ale pozwalają na ich utrzymanie.
Ile wynoszą koszty uzyskania przychodów
Freelancerów, którzy nie prowadzą firmy i rozliczają się w oparciu o umowy cywilnoprawne, dotyczą ustawowe koszty uzyskania przychodu. Jest to ryczałtowa wartość, która zamyka się w dwóch przedziałach: 20% lub 50% wartości zlecenia. Nie możesz więc do kosztów uzyskania przychodu zaliczyć wszystkich poniesionych wydatków w związku z projektem, jeśli np. o wartości przekraczającej 20% lub 50% wartości zlecenia.
Koszty uzyskania przychodu mogą również wynosić 0%. Ta rzadka sytuacja ma miejsce, kiedy rozliczasz umowę zlecenia lub o dzieło, której wartość nie przekracza 200 zł brutto.
KUP określa zatem ile wynosi część przychodów zwolniona z podatku. Koszty uzyskania przychodów oblicza zleceniodawca, który odpowiada również za rozliczenie podatku. Samodzielnie obliczasz swój KUP, kiedy zawierasz umowę jako firma lub jako osoba fizyczna z inną osobą fizyczną.
Koszty uzyskania przychodów przy umowie zlecenia
Umowy cywilnoprawne, z których najchętniej korzystają freelancerzy, to umowa o dzieło i umowa zlecenia. Obie pozwalają na rozliczanie projektów z klientami i dają freelancerowi elastyczność działania. Każda z nich korzysta też z innej wysokości kosztów uzyskania przychodu.
W ramach umów zleceń możesz rozliczyć prace, w których przedmiotem jest staranne działanie i czas, ale nie stworzenie unikalnego, nowego dzieła. Z tego powodu koszty uzyskania przychodu zgodnie z ustawą wynoszą zawsze 20%.
Koszty uzyskania przychodów oblicza się od sumy, jaka pozostaje po odliczeniu Twoich obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne. Nigdy nie mają w niej zastosowania podwyższone koszty uzyskania przychodu.
Koszty uzyskania przychodów na umowie o dzieło
Umowa o dzieło jest szczególnie lubiana przez freelancerów, ponieważ odprowadza się od niej najniższy podatek dochodowy obliczany na zasadach ogólnych. Dzieje się tak właśnie dzięki kosztom uzyskania przychodu.
Na umowie o dzieło koszty uzyskania przychodu mają dwie wartości: 20% lub 50%. Podobnie jak na umowie zlecenia, koszty uzyskania przychodu 20% stosuje się automatycznie.
Koszt uzyskania przychodu rośnie jednak, kiedy w umowie o dzieło decydujesz się na przekazanie praw autorskich lub udzielasz licencji do projektu zrealizowanego w ramach działalności wykonywanej osobiście.
Koszt uzyskania przychodu a prawa autorskie
Warto pamiętać, że przeniesienie praw autorskich dotyczy tylko prac o unikalnym, autorskim charakterze. Nie przekażesz ich zatem do projektów polegających np. na gromadzeniu informacji, tworzeniu baz danych, czy do prac, których rezultat będzie jednakowy niezależnie od tego, kto daną pracę wykona.
Podwyższone koszty uzyskania przychodu nie mają też zastosowania do prac związanych z prowadzeniem social mediów i z optymalizacją SEO. Wyłączeniu podlegają również proste prace programistyczne i IT.
W jakich pracach wyższy KUP dla freelancera?
Koszty uzyskania przychodów w umowie o dzieło mogą wynosić 50%, jeżeli w ramach osobiście wykonywanej działalności artystycznej, publicystycznej, naukowej lub innej freelancer tworzy dzieło i przekazuje do niego prawa autorskie zleceniodawcy. Mogą więc one dotyczyć wynagrodzenia za przeniesienie prawa własności wynalazku lub innej rzeczy albo za opłatę licencyjną za możliwość użytkowania wynalazku lub innej rzeczy.
Wyższy koszt uzyskania przychodu przy przeniesieniu praw autorskich lub udzieleniu licencji osiągniesz więc tylko w określonych dziedzinach. Dotyczą one freelancerów, którzy:
- zajmują się działalnością twórczą, w tym związaną m.in. z architekturą wnętrz, krajobrazu, fotografią, muzyką;
- prowadzą działalność naukowo-dydaktyczną lub badawczo-rozwojową;
- tworzą strony www, grafiki i sztukę audiowizualną;
- pracują m.in. jako reżyserzy, aktorzy, scenografowie, dyrygenci, wokaliści, tłumacze;
- skupiają się na działalności publicystycznej.
Prace, przy których możesz skorzystać z wyższych kosztów uzyskania przychodów, są skatalogowane w rozdziale 4 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Koszty uzyskania przychodu dla freelancera: przykład
Jesteś freelancerem, który pracuje na umowę o dzieło. Wykonujesz autorską pracę o unikalnym charakterze i decydujesz się przekazać do niej prawa autorskie. Tracisz przez to możliwość, aby powtórnie sprzedać ją innemu klientowi, ale Twoje koszty uzyskania przychodów rosną do 50%.
Obliczasz więc połowę z wartości Twojego zlecenia (Twojej kwoty brutto).
Wartość zlecenia: 4000 zł.
Koszty uzyskania przychodu: 50% (2000 zł)
Podstawa opodatkowania (przychód pomniejszony o koszty): 4000 zł – 2000 zł = 2000zł
Podatek wysokości 12%: 240 zł
Twój dochód netto: 4000 zł – 240 zł = 3760 zł.
Analogicznie obliczysz swoje dochody dla umowy o dzieło z kosztami uzyskania przychodów wysokości 20%.
Co wpływa na wysokość kosztów uzyskania przychodów?
Na wysokość kosztów uzyskania przychodów na umowach cywilnoprawnych wpływają trzy czynniki:
-
wysokość Twojego wynagrodzenia (dla umów o wartości poniżej 200 zł koszty wynoszą 0%)
-
typ umowy – o dzieło czy zlecenia
-
przekazanie praw autorskich lub udzielenie licencji
Nie są to więc koszty poniesione w celu osiągnięcia zarobków.
W przypadku umowy zlecenia lub o dzieło wysokość kosztów uzyskania przychodów zależy przede wszystkim od tego, czy wartość zlecenia przekracza 200 zł, oraz czy kosztem uzyskania przychodów będzie 20%, czy 50% przychodu pomniejszonego o składki.
W przypadku umowy o pracę funkcjonuje pojęcie podwyższonych kosztów uzyskania przychodu. Takim kosztem są wydatki poniesione np. na dojazd do miejsca pracy z innej miejscowości, gdzie liczy się przede wszystkim to, czy dana osoba dojeżdża do miejsca pracy z innej miejscowości.
Koszty uzyskania przychodu: jak to działa w Useme?
Jako platforma do rozliczania projektów dla freelancerów i ich klientów, Useme bazuje na umowach o dzieło i zlecenia. Mamy zatem opracowany przejrzysty system, w jakim obsługujemy koszty uzyskania przychodów.
Niezależnie od tego, czy rozliczasz projekt przed rozpoczęciem prac, czy po ich zakończeniu, domyślnie Twój koszt uzyskania przychodu zawsze będzie wynosił 20%. Jeśli zdecydujesz się przekazać prawa autorskie lub udzielić licencji, zastosujemy podwyższone koszty uzyskania przychodu. Wydatki poniesione faktycznie na realizację pracy nie wpłyną na to, czy możesz skorzystać z 50% kosztów uzyskania przychodu.
W Useme udzielisz licencji jak i przekażesz prawa autorskie w wygodny sposób online, bez drukowania dodatkowych dokumentów. Useme zajmie się także Twoim podatkiem dochodowym, który rozliczymy na podstawie właściwych przepisów z uwzględnieniem kosztu uzyskania.
