Dobre pomysły nie pojawiają się znikąd. Inspiracją do ich powstania są często wiedza i doświadczenie zbierane w czasie lat praktyki – to dlatego Twoje bardziej doświadczone koleżanki i koledzy po fachu szybciej osiągają rezultaty, które dla Ciebie są jeszcze wyzwaniem.
Co to jest twórcze myślenie?
Myślenie kreatywne kojarzy nam się głównie z uprawianiem jakiejś formy sztuki: nazywamy kreatywnymi osoby, które malują, piszą czy komponują. To duże uproszczenie, bo nie musisz być dobry w żadnej z tych dziedzin, aby być twórczym.
Twórcze myślenie to proces patrzenia na problem z nowej perspektywy, dostrzeganie pomijanych aspektów i tworzenie skutecznych rozwiązań dla potrzeb, których nie zaadresował nikt wcześniej.
Jak działa twórcze myślenie?
Być może znasz to z własnego doświadczenia: łamiesz sobie głowę nad zleceniem, “zmóżdżasz się” – i nic. Dlaczego Twoja pomysłowość wyparowała?
Według Grahama Wallasa, psychologa i współzałożyciela London School of Economics, twórcze myślenie składa się z kilku etapów.
Przygotowanie to moment, w którym definiujesz problem i gromadzisz informacje na jego temat.
W kolejnym etapie, inkubacji, przetwarzasz zgromadzoną wiedzę. Zamiast świadomie i w skupieniu pracować nad rozwiązaniem, pozwalasz myślom błądzić. Twój umysł podświadomie szuka wtedy najlepszych odpowiedzi.
Przypomnij sobie jabłko Newtona: wielki fizyk sformułował prawo powszechnego ciążenia nie kiedy owoc spadł mu na głowę, tylko kiedy bezczynnie obserwował drzewa w sadzie.
Inkubacja doprowadzi Cię do etapu olśnienia, kiedy niespodziewanie wpadniesz na swoje rozwiązanie. Po nim czeka Cię ostatni etap, weryfikacji, w której sprawdzasz, czy Twój pomysł działa.
Ćwiczenia na twórcze myślenie
Każdy z nas jest kreatywny – sztuką jest pobudzić w sobie naturalną ciekawość, spostrzegawczość i radość tworzenia. Na szczęście są to rzeczy, których można się nauczyć i które można w sobie rozwijać.
Kiedy czujesz, że zlecenie Cię przytłacza i nie możesz wykrzesać z siebie zapału albo dręczy Cię twórcza blokada, skorzystaj z tych ćwiczeń. Nie traktuj ich jako prokrastynacji! W tym przypadku to właśnie beztroska zabawa sprawi, że praca przyjdzie Ci łatwiej.
Kreatywne kartki
Poproś znajomą lub znajomego, aby za pomocą internetowych generatorów przygotował dla Ciebie karteczki z różnymi słowami kluczowymi, obrazkami lub frazami związanymi z Twoim projektem.
Następnie wybierz losowo kilka kartek i stwórz koncepcje, które bazują na wylosowanych elementach. To pomoże Ci odejść od schematów, które masz już zakorzenione. Ćwiczenie jest szczególnie użyteczne, jeśli długo pracujesz nad jakimś tematem.
„RPG” (Random Picture Generator)
Działa na podobnej zasadzie, co kreatywne kartki, ale nie potrzebujesz do niej wsparcia innej osoby.
Skorzystaj z generatora zdjęć i losowo wybierz obrazy lub fotografie i połącz je w sposób, który ma sens lub tworzy narrację. W ten sposób pobudzisz wyobraźnię do odkrywania nowych koncepcji.
10-20-30
Tę zasadę możesz kojarzyć z różnymi dziedzinami życia – da się ją zastosować i do prezentacji (10 slajdów, 20 minut, stopień pisma większy niż 30) i do treningów interwałowych.
W pracy twórczej postaw na stymulującą moc ograniczeń, jakie zakłada ta reguła. Stwórz 10 pomysłów używając 20 kluczowych fraz, na przykład zdań wypowiadanych przez sfrustrowanych klientów, w dokładnie 30 minut.
To ćwiczenie skutecznie pomaga przełamać blokadę twórczą w pracach związanych z copywritingiem.
6 Kapeluszy De Bono
Ta technika pozwala spojrzeć z różnych perspektyw, często bardzo odległych od Twojej własnej.
Wyobraź sobie, że kiedy zakładasz na głowę kapelusz o danym kolorze, zmienia się Twój sposób myślenia, wartości i cele.
Biały kapelusz to myślenie logiczne i fakty, czerwony symbolizuje z kolei uczucia, intuicję i emocje.
Czarny kapelusz ocenia moralność i zgodność z prawem, jest też trochę pesymistyczny. Żółty kapelusz sprawia, że zauważasz korzyści i postrzegasz problem optymistycznie, zielony pozwala Ci puścić wodze wyobraźni i wymyślić, do czego zastosujesz nową ideę, a niebieski – pomaga wyciągać wnioski, planować działania i podejmować kolejne kroki.
“Zakładasz” kolejne kapelusze, aby przyjrzeć się swojemu projektowi z różnych punktów widzenia. W ten sposób odkrywasz zagadnienia, które będą istotne dla różnych grup Twoich odbiorców i sprawiasz, że zadanie, nad którym pracujesz, staje się bardziej uniwersalne.
Technika ta sprawdza się zwłaszcza przy projektowaniu usług, ale dzięki grze z różnymi typami “klientów” przydaje się wszędzie tam, gdzie tworzysz produkty strategiczne dla rozwoju marki – od strategii contentowej do key visual.
Inna perspektywa
Wybierz jakiś obiekt, pomysł lub problem i spróbuj wyobrazić sobie, jak popatrzy na niego ktoś inny, spoza obszaru doświadczeń, który znasz. Śmiało, wybierz najbardziej niezwykłe postacie!
Na przykład jeśli projektujesz logo dla firmy, zastanów się, jak widziałoby je dziecko, przedstawiciel obcej cywilizacji, disneyowska księżniczka czy krewetka rawka błazen, posiadaczka prawdopodobnie najbardziej złożonych oczu w świecie zwierząt.
Moodboard
Chociaż pracując nad problemem często prowadzimy w myślach monolog lub mówimy sami do siebie, słowa nie są wcale niezbędne do tego, aby myśleć.
Szczególnie kiedy w głowie masz pustkę, a Twoje zadanie wymaga pisania, pomocne w przełamaniu twórczej blokady będą praca z obrazami, emocjami, wrażeniami.
Ułatwi Ci to moodboard: tablica, na której zgromadzisz zdjęcia, symbole, tekstury, a nawet muzykę i sugestie zapachów. Elementy, które tworzą określony nastrój i są Twoim źródłem inspiracji, pomogą także określić estetykę i kierunek Twojego projektu.
Moodboard stworzysz łatwo w takich narzędziach jak Canva, Miro lub Creately.
Kruszenie, czyli odwrotny brainstorming
Jeśli z całego serca nie cierpisz pustki w głowie, jaka dopadała Cię na sesjach burz mózgów, ta technika może Ci się spodobać.
Zamiast myśleć, jak rozwiązać problem, pomyśl o tym, jak uczynić go jeszcze gorszym. Strona www jest nieczytelna i trudno znaleźć na niej potrzebne informacje? Wymyśl, jak może uprzykrzyć życie jeszcze bardziej.
Następnie odwróć te pomysły – zaskoczy Cię, jakie rozwiązania poprawią sytuację. Ta technika prowadzi do nietypowych i twórczych rezultatów.
Scenariusze „What if”
Stwórz scenariusz „a co gdyby…?” z myślą o swoim projekcie. Na przykład, „Co by było, gdyby mój projekt był filmem science fiction?” lub „Co by było, gdybym miała przygotować to zlecenie w XVII wieku?”.
Skojarzenia, które bardzo mocno odbiegają od zagadnień, nad jakimi pracujesz na co dzień, pozwolą Ci popatrzeć na nie świeżym okiem i znaleźć nowe sposoby komunikacji.
Ćwiczenia na twórcze myślenie mają pomóc Ci otworzyć się na nowe perspektywy, popatrzeć na Twoje projekty tak, jakby były czymś zupełnie nowym w Twoim życiu i odkryć mniej wydeptane ścieżki dla Twoich pomysłów.
Pozwól sobie na eksperymenty i zabawę. Nie oceniaj nowych koncepcji zbyt surowo, nie przekreślaj z góry rzeczy, które odbiegają od rutyny. Często właśnie nietypowe i nieoczywiste koncepcje prowadzą do powstania naprawdę kreatywnych, innowacyjnych projektów.
